ว่ากันว่า “การไม่เป็นโรค เป็นลาภอันประเสริฐ แต่การจะหลีกเลี่ยงการเป็นโรคก็ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะปัจจุบันนี้ทั้งไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตและอาหารการกินก็มีความเสี่ยงให้เกิดโรคได้ง่ายมากขึ้น ซึ่งโรคต่าง ๆ ก็มาให้เราได้เห็นชัดอย่างเช่นการแพร่ระบาดครั้งใหญ่ของ COVID-19 ที่ทำให้ทั้งโลต้องโกลาหลกันพักใหญ่ หรือโรคที่เป็นภัยใกล้ตัวและมาเงียบ ๆ อย่าง “หลอดเลือดอุดตัน”
โรคหลอดเลือดอุดตัน หรือ Thrombosis เป็นภาวะที่ลิ่มเลือดก่อตัวและไปอุดตันในหลอดเลือด ซึ่งหากลิ่มเลือดที่อุดตันหลุดไปตามกระแสเลือด จะเป็นอันตรายต่อร่างกายและโรคร้ายแรงตามมา เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมองตีบ และลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ โดยลักษณะของโรคหลอดเลือดอุดตันจะมีอาการเจ็บ มีรอยแดง ลักษณะอุ่น ๆ บริเวณน่องหรือต้นขา และจากรายงานของ International Society on Thrombosis and Haemostasias (ISTH) พบว่า 1 ใน 4 ของผู้คนทั่วโลก เสียชีวิตจากภาวะหลอดเลือดอุดตัน
สาเหตุหลัก ๆ ของโรคดังกล่าวเกิดขึ้นจาก ‘พฤติกรรมการใช้ชีวิต’ ของแต่ละคน ประกอบกับลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคลร่วมด้วย ในกลุ่มผู้ป่วยที่นอนโรงพยาบาลเป็นเวลานาน การนั่งทำงานท่าเดิมเป็นเวลานาน การขับรถ หรือการนั่งเครื่องบินเป็นเวลาติดต่อกันนาน ล้วนกระตุ้นให้เกิดหลอดเลือดอุดตันที่นำมาซึ่งโรคร้ายทั้งสิ้น แต่อย่างไรก็ตาม การป้องกันโรคถือเป็นกุญแจสำคัญในการในการลดความเสี่ยง วันนี้ เลยจะชวนทุกคนมอบความรักให้ตัวเองด้วยการ “ขยับ” ร่างกาย กับ 8 ท่าบริหารร่างกายป้องกัน “หลอดเลือดอุตัน” ทำได้ทุกที่ เพียง 8 นาทีต่อวัน
ท่าที่ 1 “เหยียดแขน กอดตัวเอง” ยืดแขนตรงขึ้นไปเหนือศีรษะ จากนั้นประสานมือเข้าด้วยกัน โยกมือไปทางซ้ายและขวาสลับกัน 8 ครั้ง เป็นจำนวน 3 ยก เพื่อคลายกล้ามเนื้อและยืดเหยียดกล้ามเนื้อแขน จากนั้นตามด้วย ท่าที่ 2 “หมุนไหล่ ยิ้มให้ตัวเอง” ด้วยการนำมือทั้งสองข้างแตะที่ไหล่ หมุนช้า ๆ ไปด้านหน้า 8 ครั้ง สลับกับหมุนไปด้านหลัง 8 ครั้ง จำนวน 3 ยก เพื่อจะเพิ่มประสิทธิภาพการไหลเวียนโลหิตมากยิ่งขึ้น แล้วอย่าลืมยิ้มให้ตัวเองตอนทำด้วยนะ!
ท่าที่ 3 “สะบัดมือ ไล่ความวุ่นวาย” ด้วยการยกแขนทั้งสองข้างตั้งฉากกับลำตัว สะบัดข้อมือทั้ง 2 ข้างพร้อม ๆ กัน ประมาณ 10 – 15 วินาที จำนวน 3 ยก ต่อด้วยท่าที่ 4 “หมุนคอเป็นวงกลม” ด้วยการหมุนคออย่างช้า ๆ ไปทางด้านซ้าย 8 ครั้ง ตามด้วยทางด้านขวา 8 ครั้ง จำนวน 3 ยก ก็จะช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อและช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดอุดตันได้
ขยับมาบริหารกล้ามเนื้อส่วนล่าง ด้วยท่าที่ 5 “ยกเข่าเคลื่อนไหว” ด้วยการยืนตรงให้ขาขนานกับสะโพก มือทั้งสองข้างขนานกับลำตัว จากนั้นยกเข่าข้างซ้ายสลับกับข้างขวาสูงระดับเอวไปจนถึงอก ตามแต่ที่ถนัด 8 ครั้ง ต่อยก จำนวน 3 ยก ตามด้วยท่าที่ 6 “หมุนข้อเท้า วอร์มตัวเองให้พร้อมก้าวไปข้างหน้า” ให้ยืนตรงในท่าสบาย ๆ แล้วยกขาข้างใดข้างหนึ่งให้นิ้วเท้าแตะที่พื้น แล้วหมุนทวนเข็มนาฬิกา 8 ครั้ง หมุนตามเข็มนาฬิกาอีก 8 ครั้ง จากนั้นสลับทำแบบเดียวกันกับขาอีกข้าง ทำแบบนี้ซ้ำจำนวน 3 ยก หากไม่สามารถยืนได้ให้นั่งบนเก้าอี้แล้วทำลักษณะเดียวกัน
ต่อกันที่ท่าที่ 7 “เขย่งเท้า พร้อมหายใจเข้าออก” ด้วยการยืนตรงปล่อยมือทั้งสองข้างขนานกับลำตัว จากนั้เขย่งขาทั้ง 2 ข้าง อย่างช้า ๆ 8 ครั้ง จำนวน 3 ยก และปิดท้ายด้วยท่าที่ 8 ท่าที่ง่ายที่สุดด้วยการลุกเดินไปพักเป็นรางวัลให้ตัวเองก่อนที่จะลุยต่อ โดยเดินไปมาเป็นเวลา 45 วินาทีถึง 1 นาที เพียงเท่านี้ก็จะสามารถช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดอุดตันได้ง่าย ๆ ที่บ้าน เพียง 8 นาทีต่อวัน
ทั้งนี้ ภาวะหลอดเลือดอุดตันเป็นสิ่งที่สามารถป้องกันได้ หากมีความเข้าใจและตระหนักรู้เกี่ยวกับการเกิดลิ่มเลือด โดย ISTH ได้จัดตั้ง ‘วันหลอดเลือดอุดตันโลก หรือ World Thrombosis Day (WTD)’ซึ่งตรงกับวันที่ 13 ตุลาคมของทุกปี พร้อมผลักดันแคมเปญ ‘Eyes Open to Thrombosis’ เพื่อสร้างการรับรู้เกี่ยวกับการเกิดลิ่มเลือด อาการของโรค การป้องกันและรักษา ลดความเสี่ยงการเกิดภาวะหลอดเลือดอุดตันร่วมกันทั่วโลก
เกี่ยวกับวันหลอดเลือดอุดตันโลก (World Thrombosis Day)
จัดตั้งขึ้นในปี 2014 และกำหนดให้วันที่ 13 ตุลาคมของทุกปี เป็นวันหลอดเลือดอุดตันโลก (World Thrombosis Day)โดยมีเป้าหมายในการสร้างการตระหนักรู้เกี่ยวกับหลอดเลือดอุดตันแก่สาธารณชน บุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุข เพื่อจะช่วยลดการเสียชีวิตและความพิการโดยไม่จำเป็นจากหลอดเลือดอุดตัน ผ่านการสร้างการรับรู้ถึงสาเหตุ ปัจจัยเสี่ยง การแสดงอาการ และการป้องกันและรักษาตามอาการ นอกจากนี้ ภารกิจของวันหลอดเลือดอุดตันโลก (World Thrombosis Day) จะสนับสนุนเป้าหมายสากลของการประชุมสมัชชาอนามัยโลก (World Health Assembly) ว่าด้วยการลดการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรด้วยโรคไม่ติดต่อลง 25% ภายในปี 2025 รวมถึงสนับสนุน Thirteenth General Programme of Work 2019-2023 ขององค์การอนามัยโลก (World Health Organization) ตามแผนงานมอนเตวิเดโอโรดแมป 2018-2030 (the Montevideo Roadmap 2018-2030) ในหัวข้อโรคไม่ติดต่อ ในการประชุมผู้นำสูงสุดสมัชชาสหประชาชาติครั้งที่ 3 ว่าด้วยโรคไม่ติดต่อ
เกี่ยวกับสมาคมระหว่างประเทศว่าด้วยหลอดเลือดอุดตันและระบบห้ามเลือด (International Society on Thrombosis and Haemostasis: ISTH)
ISTH เป็นองค์กรไม่แสวงผลกำไรชั้นนำระดับโลก ก่อตั้งขึ้นในปี 1969 มุ่งให้ความรู้ความเข้าใจ การป้องกัน วินิจฉัย และการรักษาภาวะหลอดเลือดอุดตันและภาวะเลือดออกผิดปกติ เป็นองค์กรระหว่างประเทศที่มีแพทย์ นักวิจัย และนักการศึกษามากกว่า 7,500 คนทำงานร่วมกันเพื่อให้บรรลุเป้าหมายยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยในกว่า 110ประเทศทั่วโลก โดยมีกิจกรรมที่สำคัญประกอบด้วย กิจกรรมด้านการศึกษาและการกำหนดมาตรฐาน กิจกรรมด้านงานวิจัย กระประชุมและสัมมนา ประเมินงานวิจัยเพื่อการตีพิมพ์ คณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญ และกิจกรรมวันหลอดเลือดอุดตันโลก ทุก ๆ วันที่ 13 ตุลาคมของทุกปี สามารถติดตามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ www.isth.org
