สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า2019 (COVID-19)ที่เกิดขึ้นมาในปี2563 จนปัจจุบันนี้ ทำให้ต้องมีมาตราการเพื่อควบคุมการแพร่กระจาย การป้องกัน การเฝ้าระวัง เพื่อให้การบริหารจัดการของแต่ละประเทศทั่วโลก สามารถควบคุมการแพร่เชื้อโควิด-19ได้สำเร็จควบคู่กับการผลิตคิดค้นวัคซีนเพื่อให้ประชาชนในประเทศได้รับภูมิต้านทานเชื้อโรคนี้ ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจ สังคมโลก ต่อความเป็นอยู่ของประชาชนทุกแห่งหน ทุกแขนงอาชีพ เด็ก ผู้ใหญ่ ไม่เว้นผู้ทรงศีล พระภิกษุสงฆ์ หรือสมณชีพราหมณ์
เนื่องจากประเทศอินเดีย มียอดผู้ติดเชื้อโควิด-19ในอัตราที่สูงของภูมิภาคเอเชีย ความเป็นอยู่ของพระสงฆ์ไทยในแดนพุทธภูมิ ที่แม้จะมีคณะสงฆ์ แม่ชีไทย และเจ้าหน้าที่อยู่ดูแลศาสนสถาน พระอาราม แต่ละวัดจำนวนไม่มากนัก ซึ่งทุกวัดจะปฏิบัติตามมาตราการเฝ้าระวังเชื้อโควิด-19 อย่างเข้มงวด ทุกๆท่านต้องสวมหน้ากากอนามัยทุกๆครั้ง เมื่อจะต้องพบปะบุคคลที่ 2 รวมถึงในช่วงที่นั่งทำวัตรสวดมนต์ ก็จะต้องให้สวมหน้ากากอนามัย ปฏิบัติเข้มกันมาตลอดตั้งแต่เริ่มเกิดสถานการณ์แพร่ระบาด ส่วนเวลาฉันภัตตาหารก็จะปรับวิธีการให้เข้ากับสถานการณ์ปัจจุบัน โดยให้รับบิณฑบาตจากโต๊ะอาหาร และฉันในบาตรทั้งภัตตาหารเช้า และภัตตาหารเพล เมื่อบิณฑบาตภัตตาหารเสร็จแล้วให้อุ้มบาตรกลับไปพิจารณาฉันด้วยตนเอง โดยเฉพาะ ที่วัดไทยพุทธคยา ในยามสถานการณ์ปกติจะมีผู้คนหลายชาติศาสนาผ่านไปมา ดูแออัดกว่าที่อื่นเนื่องจาก อยู่ใกล้กับพุทธคยา พระเจดีย์ศรีมหาโพธิ์ ซึ่งเมื่อเกิดการแพร่ระบาดของโควิด ประตูวัดไทยพุทธคยาจึงปิดไว้ตลอดเวลา ในวัดก็มีการทำวัตรและเจริญพระพุทธมนต์ธัมมจักกัปปวัตตนสูตรเฉพาะในวันพระ ทุกๆวันพระ
ปัจจุบันวัดไทยพุทธคยา มีพระสงฆ์ประจำอยู่ 4รูปเป็นพระสงฆ์ไทย 2รูป พระสงฆ์อินเดีย 2รูป และ แม่ชีไทย 2 ท่าน มี พระมหานิพนธ์ ญาณวีโร เลขานุการเจ้าอาวาสวัดไทยพุทธคยา เป็นผู้ดูแล วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ มีพระสงฆ์อยู่เฝ้าจำนวน 3 รูป มีพระจิตติพันธ์ กิตฺติวํโส เป็นผู้ดูแล วัดไทยลุมพินี มีพระศรีโพธิวิเทศ (สุพจน์ กิตฺติวณฺโณ ป.ธ.๙) เจ้าอาวาสวัดไทยลุมพินี และพระสงฆ์ไทย3-5รูป จากวัดไทย ลุมพินี ที่นี่จะแบ่งกันไปเฝ้าดูแลที่วัดพระราชวังกบิลพัสดุ์ วัดไทยนิโครธาราม
ส่วนวัดไทยอื่นๆ ที่ไม่มีพระสงฆ์ไทยอยู่เฝ้า ก็จะให้พระ/เณรอินเดีย หรือโยมอินเดียคนของวัด อยู่ช่วยเฝ้าวัดแทน เช่นที่วัดไทยเชตวันมหาวิหาร ของท่านพระครูปริยัติโพธิวิเทศ (ดร.พระมหาคมสรณ์) ให้พระอินเดียแวะไปช่วยดู และคนอินเดียอยู่เฝ้า วัดอโยธยาราชธานี ของพระครูอุดมโพธิวิเทศ (ณรงค์ อุตฺตมวํโส) ให้สามเณรอินเดียอยู่เฝ้า
นอกจากนี้ยังมีวัดไทย ได้แก่ วัดป่าพุทธคยา มีพระสงฆ์ไทย 3 รูป แม่ชีไทย 1 ท่าน โยมคนไทย 1 คน วัดไทยมคธพุทธวิปัสสนา มีท่านเจ้าคุณพระวิเทศโพธิคุณ และพระสงฆ์รวม 3 รูป ช่างคนไทย 3 คน อยู่ประจำ วัดไทยไวสาลี มีพระครูสิทธิปริยัติวิเทศ (ดร.พระมหาฉลอง) รองหัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย-เนปาล อยู่ประจำกับพระ-สามเณรอินเดียประมาณ 10 รูป วัดไทยนาลันทา มีฆราวาสคนไทย พี่สาวท่านเจ้าอาวาสวัดไทยนาลันทา และสามเณรอินเดียประมาณ 10 รูป อยู่เฝ้าที่วัด
ภาพเก่าของวัด ศาสนสถาน คณะสงฆ์และญาติธรรมในอินเดีย
แดนพุทธภูมิ ศูนย์รวมศรัทธาพุทธศาสนิกชนทั่วโลก ในวันนี้ ที่พุทธคยา ต้นพระศรีมหาโพธิ์ สถานที่ตรัสรู้ของพระศาสดาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หนึ่งในสี่สังเวชนียสถานสำคัญ ภาพความแออัดของผู้คนทุกชาติศาสนาหลั่งไหลเข้ามาเยือนที่แห่งนี้สักครั้งในชีวิต และพุทธศาสนิกชนที่เดินทางมาจากต่างแดน เพื่อมาปฏิบัติบูชาและเจริญภาวนาใต้พระศรีมหาโพธิ์เสมือนได้เข้าเฝ้าอยู่เบื้องหน้าพระพุทธองค์กันเป็นประจำทุกปี หากแต่วันนี้ไร้ซึ่งผู้คนด้วยมาตราการป้องกันการแพร่ระบาดของโควิด พุทธศาสนิกชนไม่สามารถเดินทางมาสักการะบูชาได้ ณ เจดีย์ศรีมหาโพธิ์แห่งนี้จึงดูสงบเงียบ ภายใต้ความร่มรื่นสงบเย็นของพระศรีมหาโพธิ์ ที่ยังคงเป็นเช่นนั้น สำหรับการเข้ามาประกอบพิธีบูชาสักการะต่าง ๆ ยังคงมีเฉพาะชาวพุทธอินเดียและนานาชาติ ที่อยู่ประจำที่พุทธคยาจำนวนน้อย ได้เข้าไปปฏิบัติบูชา และคนอินเดียยังเข้าไปเยี่ยมชมกันได้อยู่พอสมควร และจะมีจำนวนมากขึ้นในวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ กับเวลาที่เฝ้ารอคอย นับวันนับเดือนนับปีผ่าน ที่พุทธศาสนิกชนจากทั่วโลกจะได้พากันไปปฏิบัติบูชาสักการะ กราบพระบาทพระศาสดา ท่ามกลางความสุขแห่งใจ ความมีสุขภาพและมีภูมิคุ้มกันที่ดีของมวลมนุษยชาติในโลกนี้
พิธีกรรมทางศาสนาเนื่องในวันมาฆบูชา
วันศุกร์ที่ 26 กุมภาพันธ์ 2564 ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 4
วันมาฆบูชา คณะพระธรรมทูตไทยในแดนพุทธภูมิ จัดประกอบพิธีเจริญพระพุทธมนต์
โอวาทปาฏิโมกข์ และเวียนเทียน ณ วัดพระเวฬุวันมหาวิหาร เมืองราชคฤห์
พร้อมถ่ายทอดสดทางเพจองค์การพระธรรมทูตโลก เวลา 15.00-16.30 น. (เวลาอินเดีย)
เวลา 16.30-18.00 น. (เวลาไทย) เพื่อพุทธศาสนิกชนได้ร่วมกัน
สวดมนต์และปฏิบัติบูชาตามวัน เวลา ดังกล่าว